سازمانهای مردم نهاد چه نقشی در تاب آوری اجتماعی دارند ؟
سازمانهای مردم نهاد یا NGO به عنوان سازمان‌هایی غیرانتفاعی شناخته می‌شوند که مستقل از دولت، به فعالیت‌های داوطلبانه می‌پردازند. این سازمان‌ها برای اهداف مختلفی فعالیت می‌کنند، از جمله فعالیت‌های فرهنگی-اجتماعی، آموزشی-پژوهشی، مذهبی، زیست محیطی، انسان دوستانه و خانواده دوستانه. آن‌ها بر اساس زمینه فعالیت، سطح فعالیت (ملی، منطقه‌ای، بین‌المللی) و جهت‌گیری و اهدافشان دسته‌بندی می‌شوند. این سازمان‌ها بخش مهم و اصلی جامعه مدنی را تشکیل میدهند و با همکاری و تعامل با دولت و بخش خصوصی، نقش مؤثر در جامعه دارند.
سازمانهای مردم‌نهاد بستر ساز فعالیت های داوطلبانه در عرصه های اجتماعی هستند این رسالت و نقشی بسیار مهم است که منجر به انسجام اجتماعی و تقویت تاب آوری اجتماعی خواهد شد، به ویژه در مواجهه با بحران‌های طبیعی و وضعیت‌های بحرانی ایم مساله نمود بیشتری پیدا میکند.
سازمانهای مردم‌نهاد زمینه جذب ومشارکت سرمایه های اجتماعی است که از قضا در بحث پردامنه سرمایه های اجتماعی اجتماعی و تاب آوری میتواند مورد توجه باشد .
تحقیقات نشان داده که این سازمان‌ها با ارتقاء فعالیت‌های خود، بهبود تاب آوری سکونتگاه‌های غیررسمی در شهر‌ها را تسهیل می‌کنندمشارکت های مدنی و حمایت های اجتماعی تأثیر بسزایی بر تاب آوری فردی و سلامت اجتماعی دارند
دکتر محمدرضا مقدسی مدیر و موسس خانه تاب آوری در ادامه این مطلب اضافه میکند :تأکید بر رویکرد اجتماع محور و حضور مردم محلی در شناسایی ظرفیت ها و آسیب پذیری های جوامع محلی، باعث تقویت تاب آوری اجتماعی می‌شودبررسی‌ها نشان داده است که مشارکت عمومی در افزایش تاب آوری اجتماعی سکونتگاه‌های غیررسمی در برابر پاندمی کوید-۱۹ نقش بسزایی دارد. به عنوان مثال، گرایش به برقراری ارتباط از طریق فضای مجازی به عنوان مهمترین مولفه در تعامل اجتماعی شناخته شده و تأثیر گذار بر تاب آوری اجتماعی در برابر بیماری‌های کوید-۱۹ است
تاب آوری اجتماعی به حضور و فعالیت های نیروهای داوطلب هم وابسته است داوطلب شدن برای انجام کارهای نیک، یکی از رفتارهای بزرگ منشانه است.
اینکه بدون هیچ توقعی برای کسی یا چیزی وقت بگذاری و منفعتی را به دیگری برسانی. امروزه با زندگی‌های پرمشغله، یافتن زمانی برای انجام امور داوطلبانه دشوار است. با این حال، مزایای کار داوطلبانه بسیار زیاد است؛ از جمله یافتن دوستان، ارتباط با جامعه، یادگیری مهارت‌های جدید و حتی پیشرفت شغلی؛ همچنین بهبود سلامت روانی و جسمی، کاهش استرس و افسردگی، تحریک ذهنی و ایجاد احساس هدفمندی.
بنابر همین گزارش از تحریریه خانه تاب آوری ایران بحران‌های طبیعی، همچون زلزله یا سیل و کووید-۱۹، نشان داده است که سازمانهای مردم‌نهاد علاوه بر کمک‌های دولتی، نقش اساسی در بازگشت سریع تر جامعه به حالت عادی، ترمیم خسارات و بهبود و بازسازی وضعیت اجتماعی دارند مطالعات و مشاهدات گواهی میدهد در هنگام بلایای طبیعی یا جنگ ومواردی از این دست فعالیت سازمانهای مردم نهاد و نیروهای داوطلب بسیار کارساز بوده است بنابراین، با توجه به این تحقیقات، مشخص است که سازمانهای مردم‌نهاد با فعالیت‌های خود در حوزه های مختلف، نقش بسزای در افزایش تاب آوری اجتماعی جوامع دارند.
تشکل های مدنی و سازمانهای مردم برای توسعه تاب آوری اجتماعی چه اقداماتی انجام میدهند:
- آموزش و آگاهی‌بخشی:
- سازمانهای مردم‌نهاد در زمینه‌های مختلف از جمله حقوق بشر، آموزش، بهداشت، و حفاظت از محیط زیست فعالیت می‌کنند.
- کمک در بحران‌های طبیعی:
- در هنگام بحران‌های طبیعی، این سازمان‌ها به همراه کمک‌های دولتی، نقش اساسی در بازگشت سریع تر جوامع به حالت عادی، ترمیم خسارات و بازسازی وضعیت اجتماعی دارند
- در هنگام بحران‌های طبیعی، این سازمان‌ها به همراه کمک‌های دولتی، نقش اساسی در بازگشت سریع تر جوامع به حالت عادی، ترمیم خسارات و بازسازی وضعیت اجتماعی دارند
- افزایش تاب آوری مناطق روستائی:
- مطالعات نشان داده است که سازمانهای مردم‌نهاد در مناطق روستائی نقش تسهیلگر و افزایش دهنده تاب آوری اجتماعی در برابر چالش‌های محلی، مانند کم آبی، دارند
- مطالعات نشان داده است که سازمانهای مردم‌نهاد در مناطق روستائی نقش تسهیلگر و افزایش دهنده تاب آوری اجتماعی در برابر چالش‌های محلی، مانند کم آبی، دارند
- آمادگی شهروندان برای بحران:
- در کشور ایران، علیرغم تجارب تلخ ناشی از خسارات زلزله های پیشین، فعالیت‌های اندک در راستای آمادگی شهرندان برای بحران صورت گرفته است
- کمک در فرآیند بازسازی:
- این سازمان‌ها در فرآیند بازسازی پس از بحران نقش اساسی دارند. آن‌ها با فعالیت‌های خود در ترمیم خسارات و بهبود یا باز سازی وضعیت اجتماعی، به بازگشت سریع تر جوامع به حالت عادی کمک می‌کنند.
منبع : خانه تاب آوری
www.resiliency.ir